Školska 2000/2001. godina

OSNOVNI KURS

Početna pitanja, ključni pojmovi (Biljana Dojčinović Nešić, Daša Duhaček, Trivo Inđić, Olja Milosavljević, Zorica Mršević, Žarana Papić, Dragan Popadić, Dragana Popović, Dubravka Stojanović, Nikola Tucić): Ženske studije/studije roda (gender), Patrijarhat, Problemi identiteta/razlike, Uvod u feminističku metodologiju i epistemologiju

Iz istorije filozofije i feminističkih teorija (Daša Duhaček, Lepa Mlađenović, Obrad Savić, Svenka Savić, Slavica Stojanović, Vanda Perović): Antička filozofija o ženama, robovima i strancima, Žena u filozofiji hrišćanstva, Moderno doba: od liberalizma do anarhizma, Radikalni feminizam, Postmoderna i „Drugi”

Od multidisciplinarnih ka interdisciplinarnim istraživanjima(Marina Bogdanović, Biljana Dojčinović Nešić, Dubravka Đurić, Anđelka Milić, Snježana Milivojević, Zorica Mršević, Dragana Popović, Svenka Savić): Jezik i pol, Umetnost i književnost, Mediji, Diskriminacija, Porodica, Ženska prava, Žene i rad, Prirodne nauke

IZBORNI KURSEVI

Antropologija pola/roda (Žarana Papić): Ženske studije/muške studije: muškost viđena iznutra, Klod Levi-Stros: tabu incesta i društveni ugovor, Kontroverze: Derida i Fuko, Telo u medijima i pop kultura: kraljice folka, rat i nacionalni mentalitet – slučaj Srbija

Antropologija srodstva (Zorica Ivanović): Srodstvo i antropologija – osnovni pojmovi i koncepti, Socijalno i/ili biološko srodstvo – antropološke kontroverze, Zabrana incesta – novo pitanje: postoji li homoseksualni incest? Pravila braka i bračni sistemi – od pravila do strategija, Terminologije srodstva i srodnički sistemi, Srodstvo i seksualnost – novo lice antropologije srodstva, Srodstvo i nove reproduktivne tehnologije: problem/i identiteta

Telo, odevanje, identitet/različitost (Zorica Ivanović (koordinatorka), Ildiko Erdei, Predrag Šarčević): Telo kao artefakt, Manekeni telesnog selfa – telo, odevanje, identitet/različitost, Granice roda – transvestitski identiteti, Srodstvo i simbolička preraspodela i upotreba tela, Materinski identitet i figura majke – između prirode, kulture i ideologije, Kako “odenuti” i “otelotvoriti” političku poruku? – telo i odevanje u kontekstu političke komunikacije, Telo vođe na telu nacije – politička upotreba memorijalnog tekstila u Africi

Arheologija iz perspektive roda (Staša Babić): Predmeti kao odraz kulture – materijalna kultura, Podela društvenih uloga – odraz u materijalnoj kulturi, Prošlost kao izvor društveno prihvatljivih stavova i ponašanja, Žene kao predmet istraživanja arheologije i žene kao istraživači u arheologiji, Studija slučaja: srodstvo i društvena struktura starijeg gvozdenog doba

Patrijarhalnost, tradicionalizam, nacionalizam (Olivera Milosavljević, Dubravka Stojanović (koordinatorke); Latinka Perović, Ljubinka Trgovčević, Aleksandar Molnar, Radmila Radić, Aljoša Mimica, Ivan Čolović, Branka Prpa, Ana Stolić, Olga Popović Obradović, Radina Vučetić Mladenović, Vera Gudac): “Autentično” i moderno: Patrijarhalno u konceptu budućnosti srpskih socijalista XIX veka, Patrijarhalno i moderno u srpskoj avangardi, Srpska politička kultura između patrijarhalnog i modernog, Polemika oko spomenika „Pobednik” Mit i istorija: Mitska slika sopstvene prošlosti, Kosovski mit, Mit o ratništvu, Mit o jeziku u srpskom nacionalnom diskursu, Mi i drugi: Nacija i nacionalizam, Stereotipi o naciji kod srpskih intelektualaca u XX veku, Stereotipi o drugima, Drugi: slika prošlosti kao koncept budućnosti, „Odjeci i reagovanja”: priprema javnog mnjenja za rat, Žena i društvo: Školovanje srpskih studentkinja u inostranstvu u XIX veku, Pravni položaj žena po srpskom građanskom zakoniku, Obrasci vaspitanja devojaka u Srbiji u XIX veku, Komunizam: pomak ka modernosti?, Svakodnevni život žene (primeri: 1945-1955-1965), Okrugli sto: Nacionalizam i ratovi 90-ih

Erotska scena u srpskoj književnosti (Tatjana Rosić): Preljuba (Miloš Crnjanski, Seobe I), Silovanje (Rastko Petrović, Dan šesti), Predskazivanje rodoskrvnuća (Bora Stanković, Nečista krv), Homoerotska scena (Miloš Crnjanski, Seobe II; David Albahari, Fras u šupi), Onirička erotska scena (Milorad Pavić, Hazarski rečnik), Erotska scena kao vežbanje u veštini/imaginaciji (Judita Šalgo, Da li postoji život?),Pokušaj da se napiše „normalna“ erotska scena (Dragan Velikić, Astragan, Mihajlo Pantić, Novobeogradske priče), Odsustvo erotske scene i pornografske konsekvence (Svetislav Basara, Loony Tunes)

Ženska književna istorija: fragment (Biljana Dojčinović Nešić (koordinatorka); Ileana Čura, Jasmina Tešanović): Ka ženskoj književnoj istoriji, Dnevnik Milice Stojadinović Srpkinje kao ženski tekst, Čarobni san Istoka – o romanu Nove Jelene Dimitrijević, Istorijski muški likovi u savremenoj ženskoj prozi, Milena Pavlović Barili: slikarka i pesnikinja, Žene i rat: Kofer, zbirka pripovedaka

Rod i žanr (Jasmina Lukić): Žanr u književnosti, Rod u feminističkoj književnoj kritici, Nova književna praksa i rodna svest, Rod i realistički roman, Ženska metaproza, Autobiografija kao rodno obeleženi žanr

Ženski likovi u Šekspirovim tragedijama (Vladislava Gordić): Ofelija i Gertruda: dva pola ženskog roda (Hamlet), Ledi Magbet: vlast, autoritet i pol (Magbet), Kordelija i Dezdemona: ljubav i odanost (Otelo, Kralj Lir)

Ljubavni ženski roman: od novele do tele-novele (Marija Ivanić): Grčki ljubavni roman: nastanak i karakteristike, Motiv progonjene devojke: nevinost bez zaštite, Govor i scena

Žene i srednjovekovni hrišćanski misticizam (Zorica Bečanović)

Lezbejski identitet (Zorica Mršević): Homofobija i prinudna heteroseksualnost, Coming out kao momenat društvenog definisanja lezbejskog identiteta, Lezbejsko telo, lezbejske zajednice, lezbejske rodne uloge, Globalna lezbejska komunikacija

Feministički pristup teologiji (Svenka Savić)

Druge i njihovi svetovi: Kina i Indija (Vesna Krmpotić, Viktorija Vukićević): Broj i bezbroj – temelj, okvir i značajke složenog indijskog pogleda na svijet, Ramayana – najstariji epos indijske književnosti, Mahabharata – najduži epos svjetske književnosti, Satya, dharma – univerzalni pojmovi indijske filozofije/religije i etike, Šanti, prema, ahimsa – univerzalni pojmovi indijske filozofije/religije i etike, O tradicionalnom položaju žene u kineskom patrijarhalizmu, Promena pola (gender) u modernoj Kini, Ženski likovi u savremenoj kineskoj književnosti

Teorija nasilja, ženska ljudska prava, teorija i praksa rodno zasnovane diskriminacije (Zorica Mršević): Rodno zasnovano nasilje, Incest između mita i stvarnosti, Ženska prava su ljudska prava, Samoorganizovanje žena, Lezbejska prava

Reproduktivna prava žena (Zorica Mršević): Prostitucija, sex trafficking i pornografija na internetu, Žene tužiteljke, sutkinje i advokatkinje, Žene u sportu

Intelektualci, demokratija, polnost (Đorđe Vukadinović): O (ne)moći i (ne)odgovornosti intelektualaca; smisao i granice intelektualnog angažovanja, Intelektualci i stvaranje Jugoslavije i uloga intelektualaca u raspadu Jugoslavije, Intelektualci i polnost

Predstave o ženama u masovnim medijima (Snježana Milivojević): Privatno i javno: feminističke kritike koncepta „javna sfera“, Masovni mediji, svakodnevni život i neposredno iskustvo, Formativna moć medijskih predstava, Socijalizacija za nejednakost: medijsko definisanje ženskih uloga, Stereotipi i očuvanje statusa quo: ženska štampa, Isključivanje po rodu: ženske rubrike i program, Feminizacija medijskih profesija: osnivački ideali u senci rodnih uloga, Seksizam u jeziku masovnih medija, Reklame i sapunske opere: ženska publika kao potrošački rezervoar, Zadovoljstvo: novi kod u medijskim studijama, Politika popularnog: subverzivna višeznačnost medijskih poruka

Turbo folk: polazišta i ishodi (Ivana Kronja)

Problem odgovornosti (Daša Duhaček): Postavljanje problema odgovornosti u kontekstu političke teorije Hane Arent, „Teorije šrafa“ i lična odgovornost, Kolektivna odgovornost, Pojam političke i metafizičke krivice u tumačenju Karla Jaspersa, Pojam zla, radikalno zlo i banalnost zla, Emanuel Levinas i odgovornost za drugog

Ženska iskustva i suočavanja sa političkom represijom (Jelka Imširović): Roza Luksemburg: Teoretičarka revolucije i revolucionarka, Marina Cvetajeva: Posle svega izabrala je smrt, Nadežda Mandeljštam: Disidentkinja i supruga disidenta, Ženska zatvorska iskustva u Jugoslaviji (krajem četrdesetih i početkom sedamdesetih)

Prava deteta (Mirjana Obretković)

Inovatorke ili interpretatorke: žene, nauka, tehnologija i životna sredina (Dragana Popović (koordinatorka); Ljiljana Dobrosavljević Grujić, Sonja Prodanović, Ivana Vitas, Nikola Tucić): Strah od nauke kao “obeležje pola”, Inovatorke i/ili interpretatorke – istorijski pregled, “Boys in the lab” i žene naučnice: preskakanje prepreka, One (ni)su dobile Nobelovu nagradu, Žena na vrhu: Marija Sklodovska Kiri, Žena u senci: Mileva Marić Ajnštajn, Ekofeminizam i ženski pokreti za očuvanje životne sredine, Žene i nove tehnologije: u traganju za ljudskim genomom, Žene i nove tehnologije: cyberfeminizam (okrugli sto)

Klasici psihoanalize (Vera Smiljanić): Frojdovo učenje o ženi, Psihoanalitička kritika Frojda, Kolbergova teorija polnog identiteta, Teorija Karla Gustava Junga

Žene u psihoterapijskom kontekstu (Marina Bogdanović): Kolonizatorska i psihoterapeutska praksa, Mitovi koji podržavaju nasilje nad ženama, Konstrukcija pola u sistemskoj porodičnoj terapiji, Uticaj tradicionalnih i netradicionalnih uverenja na odnose među polovima

Uticaj feminizma i socijalnog konstruktivizma na pitanja pola u porodičnoj terapiji (Jasmina Veselinović)

Sociologija porodice: kome i kako služi porodica? (Anđelka Milić): Majke, Domaćice, Zaposlene žene, Muževi/ Očevi, Deca

Sociološko istraživanje prostitucije (Jelena Špadijer Džinić): Međunarodna industrija seksa, Sociološki koreni prostitucije, Društvena kontrola prostitucije

Šekspir i film (Ljiljana Bogoeva Sedlar): Ted Hjuzov mitski Šekspir i film, Kjubrik, Grinavej, braća Kvej: o Bašti, Bergman, Tarkovski: Hamlet, Altman, Grinavej, Bergman: Tri žene, Polanski, Kurosava, Kresnik: sve o nama ukratko – Magbet, Bruk, Kurosava, Godar: Kralj Lir, Breson, Drejer, Venders: Savremene Perdite, Sibeberg, Romer, Fon Trir: Zimske bajke

Tipologija filmskih junakinja i njihove transpozicije u vremenu i prostoru (Vladislava Vojnović): Počeci filmske umetnosti: naivka, fatalna žena, mondenka, Počeci zvučnog filma: vamp, dobra prijateljica, pin-up devojka, Do pojave televizije – film 50-ih: nimfeta, spadalo.

Od 80-ih do danas: galerija ženskih remake tipova

Muzika (Ivana Stefanović): Žene kompozitorke: istorijski pregled, Žene kompozitorke kod nas, Žene izvođačice

Vizuelna umetnost i ples (Dubravka Đurić): Tretiranje ženske figure u modernoj umetnosti, Istraživanje materijala i ženska osećajnost, Moderni i postmoderni ples, Feminizam i postmodernizam

Pozicija umetnica u istoriji umetnosti ili Kratki kurs iz istorije umetnosti koji diskriminiše muškarce (Branislava Anđelković): Umetnost pozne renesanse, Fenomen holandsko-flamanskog žanr slikarstva, Eklekticizam 19. veka, Početak 20. veka: feminizam i socijalizam, Prve srpske slikarke, Nadežda Petrović, Nova američka feministička fotografija, Video i dokumentarni film

English For Women’s Studies (Vanda Perović): Establishing attitudes: Our attitudes towards ourselves as women, Discussion on gender relations, Women and Creativity (Virginia Woolf, Anais Nin, Sylvia Plath), Women as leaders (Emma Goldman, Barbara Ehrenreich), An interview with Simone de Beauvoir, Marriage and Love (Emma Goldman, Wanda fon Sacher Masoch, Julia Kristeva)

Seminar: Žensko zdravlje (Vera Litričin, Gordana Rajkov, Lepa Mlađenović, Vuk Stambolović)

Tribina: Nacionalizam i rat 90-ih (koordinatorke: Olivera Milosavljević, Dubravka Stojanović)